"Tote le esseres human nasce libere e equal in dignitate e in derectos. Illes es dotate de ration e de conscientia e debe ager le unes verso le alteres in un spirito de fraternitate."

Ne, vi observis korekte! Ĉi tiu ne estis Esperanto! Estis la unua artiklo de la "Deklaracio Universala de la rajtoj humanaj" en alia lingvo... Sed kiu lingvo? Ĝi aspektas italia lingvo? aŭ hispana? eble portugala?

La vero estas ke estas neniu el la lingvoj menciitaj! La teksto estis en interlingvo (aŭ "Interlingua"). Interlingvo estas, same kiel Esperanto, artefarita lingvo. Zamenhof ne estis la sola kreisto de planlingvon! En la jaro 1924 fondiĝis la I.A.L.A (Internacia dua lingvo asocio) en Novjorko por signorino D.H. Morris, post kiam diversaj akademiaj organizadoj parolis pri la lingvproblomo. La celo de la I.A.L.A estis trovi la plej bonan solvon por internacia lingvo. Ili studiis la plej grandaj okcidentaj lingvoj pro trovi la elementojn komunajn inter ĉi tiuj lingvoj...

Finfine naskiĝis en 1951, interlingvon. La dua mondmilito malplirapidis la evoluo de la lingvo. Ankaŭ interlingvo, same kiel Esperanto, portas la titulo "internacia lingvo"...Reale, nek Interlingvo nek Esperanto venkis la anglan.... bedaŭrinde..

La gramatiko de Interlingvo estas, same kiel Esperanto, facilega. Sed Interlingvo similegas al romanaj lingvoj (franca, hispana, ktp..), pli ol Esperanto. Do se vi loĝas en unu el ĉi tiuj landoj vi povas kompreni Interlingvo senprobleme. Mi (Maarten van Gompel) ankaŭ estas lernanta la hispana lingvo kaj tial mi povis legi la teksto en la komenco de ĉi tiu artiklo senprobleme! Do Interlingvo vere estas facila ankaŭ...

Pri la gramatiko interlingva. Same kiel en Esperanto ne ekzistas nereguleco. Ĉiu verbo estas regula. Ankaŭ la verboj havas la saman formon por ĉiu persono (mi,vi,li, ktp)... Kie ni uzas la artiklo "la" en Esperanto, la interlingvanoj uzas "le". Esperanto ne konas vorto por la nederlanda artiklo "een", sed interlingvo havas "un" por tio. La substantivo ne devas finiĝi en "o" kiel en Esperanto, la pluralo estas formita kun por aldoni "S" (aŭ "ES" post konsonanto).

Mi montras kelkajn esperantajn kaj interlingvajn vortojn/frazojn:

La patro - Le patre
La patrino - Le matre
La infano - Le infante
La infanoj - Le infantes
La amiko - Le amico
La amikino - Le amica
Mi trovas mia patro - Io trova mi patre
Mi trovis lin - Io trovava le

Vi vidas ke interlingvaj vortoj similas multe al esperantaj vortoj. Estas tre kompreneble, ĉar ambaŭ lingvoj volas uzas vortaron internacian!

Ni scias ke Esperanto bedaŭrinde nur havas malmulte da parolantoj (eble 3 miliono? Neniu scias ekzakte) sed Esperanto ja estas la plej granda planlingvo, ankaŭ estas la planlingvo plej populara! Interlingvo havas malpli parolantojn, bedaŭrinde mi ne scias kiome... Sed al mi la lingvo aspektas tre bela kaj interesa...

Se vi volas scii pli pri ĉi tiu planlingvo vi povas viziti nederlandan interretpaĝon de Piet Cleij, kiun mi trovis tre utila. Iru al http://www.homepages.hetnet.nl